प्रतिनिधिसभा विघटनविरुद्ध सर्वोच्चमा १३ वटा रिट परेका थिए। सबै रिट निवेदनलाई संवैधानिक इजलासमा पठाइएको थियो। सर्वोच्च अदालतले मंगलबार प्रतिनिधिसभा विघटन गर्ने सरकारको निर्णयलाई बदर गरिदियो। त्यसपछि देशमा नयाँ राजनीतिक परिस्थिति सिर्जना भएको छ। सर्वोच्चले प्रतिनिधिसभा विघटन गर्ने निर्णय बदर मात्र गरेन, १३ दिनभित्र संसद्को अधिवेशन बोलाउनसमेत निर्देशनात्मक आदेश दियो।
सर्वोच्चको फैसला आएपछि नेकपाको ‘प्रचण्ड’ समूहले खुसी व्यक्त गरेको छ भने प्रधानमन्त्री ओली समूहले देश अस्थिरतातर्फ जाने भन्दै दुःख व्यक्त गरेको छ। भावी सरकारका बारेमा छलफल गर्न आजै प्रचण्ड र नेकपाका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवासँग छलफल गर्न उनको निवास बूढानीलकण्ठ पुगेका थिए। आजै बिहान प्रधानमन्त्री ओली समूहको नेकपाको स्थायी कमिटी बैठक बालुवाटारमा बसेको थियो।
यिनै विषय वस्तुमा केन्द्रित भएर नेकपा स्थायी कमिटी सदस्य तथा परराष्ट्रमन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवालीसँग देखापढीका सुरेन्द्र पौडेलले गरेको संक्षिप्त कुराकानीको सम्पादित अंशः
सर्वोच्च अदालतले प्रधानमन्त्रीको सिफारिसमा गरिएको प्रतिनिधिसभा विघटनलाई बदर गरेको छ, अब नेकपा कसरी अघि बढ्छ?
सबैभन्दा पहिला आज हामीले सर्वोच्चको हिजोको फैसलालाई हेर्ने धारणा बनाएका छौं। अदालतको फैसलालाई कार्यान्वयन गरेर जाने निर्णय गरेका छौं। निर्णयको औचित्यता, अनौचित्यता त्यो आफ्नो ठाउँमा छ, त्यो भोलि समयक्रमले बताउँला पनि। अहिलेलाई विधिको शासन पालना गर्ने/मान्ने, न्यायपालिकाको स्वतन्त्रता मान्ने र हाम्रो संविधानको अन्तिम व्याख्यता सर्वोच्च अदालतलाई मानेको परिप्रेक्ष्यमा हामीले त्यसलाई कार्यान्वयन गरेर जाने निर्णय गरेका छौं।
सर्वोच्चको फैसलालाई कार्यान्वयन गर्ने भन्नुभयो, अब के प्रधानमन्त्रीले संसद्मा अविश्वासको प्रस्ताव सामना गर्ने भन्न खोज्नुभएको हो?
यस विषयमा हामी कुनै निष्कर्षमा पुगिसकेका छैनौं। सबै पक्षलाई विचार गरिरहेका छौं। समग्र आयमहरू, यसमा अन्य राजनीतिक दलका सुझावहरू होलान्, भनाइहरू होलान्, परामर्श गरेर हामी अगाडि बढ्छौं।
अविश्वासको प्रस्ताव आउनु अगावै प्रधानमन्त्रीको राजीनामा आउने सम्भावना कत्तिको देख्नुहुन्छ?
अहिले यो सबै छलफलको क्रममा छ। आज निर्णय भएको छैन। यी सबै विषयमा सामान्य छलफल मात्र भएको छ, निर्णयमा पुगेका छैनौं। भोलि फेरि बैठक बस्छ। त्यसमा थप छलफल हुन्छ।
मेलमिलापका लागि हामीले ढोका खुल्लै राखेर बसेका छौं। यसैकारण कसैलाई कारबाही नगरी बसेका हौं। समग्रमा पार्टीलाई एकताबद्ध राख्ने प्रयासको रूपमा हामी अघि बढेका छौं। त्यो ढोका खुल्लै छ। अरू साथीहरूले के सोचिरहनुभएको छ, उहाँहरूको दृष्टिकोण के छ त्यसमाथि पनि भर पर्छ। हामी खुल्ला नै छौं।
आफैंले विघटन गरेको संसद् पुनःस्थापना भएपछि अविश्वासको प्रस्तावको सामना गर्दा नैतिकताको प्रश्न उठ्दैन?
यो त राजनीतिक प्रश्न हो, यसमा नैतिकताको कुरा आउँदैन। राजनीतिक प्रश्नको राजनीतिक ढंगले सामना गर्ने हो र गर्नुपर्छ। यद्यपि, यो विषयमा पनि छलफल भएको छ, ठ्याक्कै निष्कर्ष निकालेका छैनौं।
नेकपाका दुई अध्यक्ष प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’बीच पुनः मेलमिलाप र पार्टी एकीकरण हुने सम्भावना कत्तिको छ?
मेलमिलापका लागि हामीले ढोका खुल्लै राखेर बसेका छौं। यसैकारण कसैलाई कारबाही नगरी बसेका हौं। समग्रमा पार्टीलाई एकताबद्ध राख्ने प्रयासको रूपमा हामी अघि बढेका छौं। त्यो ढोका खुल्लै छ। अरू साथीहरूले के सोचिरहनुभएको छ, उहाँहरूको दृष्टिकोण के छ त्यसमाथि पनि भर पर्छ। हामी खुल्ला नै छौं।
देश फेरि अस्थिरतातर्फ अघि बढेको हो?
हो, देश अस्थिरतातर्फ जाला भन्ने चिन्ता हामीलाई छ। फेरि सिद्धान्तहीन गठबन्धन, राजनीतिक अस्थिरता, सांसदहरूको तानातानतिर देश जान्छ कि भन्ने चिन्ता हाम्रो मनमा छ। त्यसलाई रोक्न हाम्रो प्रयास हुनेछ। यसबाहेक विभिन्न पक्षहरूसँग छलफल, संवाद बढाउने र मुलुकलाई कसरी सहज एउटा निकास दिन सकिन्छ भन्ने हिसाबले आवश्यक परामर्श गर्दै जाने भन्ने निर्णय हामीले गरेका छौं।
अबको बाटो के त?
मैले भनिसकें- यस पछाडिको बाटो के भन्ने कुरा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण छ। विगतमा हामीले देख्यौं कुनै बेला प्रधानमन्त्रीको निर्वाचन सात महिनासम्म गर्दा पनि निष्कर्ष ननिस्केको। १७ पटकसम्म प्रधानमन्त्रीको लागि निर्वाचन भएको उदाहरण पनि हाम्रो सामु छ। त्यो अन्योल नरहोस् भन्ने कुरामा पनि हाम्रो ध्यान छ।
" /> गत पुस ५ गते सरकारको सिफारिसमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले प्रतिनिधिसभा विघटन गर्दै आगामी वैशाख १७ र २७ गते निर्वाचनको मिति घोषणा गरेकी थिइन्। प्रतिनिधिसभा विघटनसँगै नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) दुई समूहमा विभाजन भयो। एउटा समूहको नेतृत्व प्रधानमन्त्री तथा अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले गरे भने अर्को समूहको नेतृत्व अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले।प्रतिनिधिसभा विघटनविरुद्ध सर्वोच्चमा १३ वटा रिट परेका थिए। सबै रिट निवेदनलाई संवैधानिक इजलासमा पठाइएको थियो। सर्वोच्च अदालतले मंगलबार प्रतिनिधिसभा विघटन गर्ने सरकारको निर्णयलाई बदर गरिदियो। त्यसपछि देशमा नयाँ राजनीतिक परिस्थिति सिर्जना भएको छ। सर्वोच्चले प्रतिनिधिसभा विघटन गर्ने निर्णय बदर मात्र गरेन, १३ दिनभित्र संसद्को अधिवेशन बोलाउनसमेत निर्देशनात्मक आदेश दियो।
सर्वोच्चको फैसला आएपछि नेकपाको ‘प्रचण्ड’ समूहले खुसी व्यक्त गरेको छ भने प्रधानमन्त्री ओली समूहले देश अस्थिरतातर्फ जाने भन्दै दुःख व्यक्त गरेको छ। भावी सरकारका बारेमा छलफल गर्न आजै प्रचण्ड र नेकपाका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवासँग छलफल गर्न उनको निवास बूढानीलकण्ठ पुगेका थिए। आजै बिहान प्रधानमन्त्री ओली समूहको नेकपाको स्थायी कमिटी बैठक बालुवाटारमा बसेको थियो।
यिनै विषय वस्तुमा केन्द्रित भएर नेकपा स्थायी कमिटी सदस्य तथा परराष्ट्रमन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवालीसँग देखापढीका सुरेन्द्र पौडेलले गरेको संक्षिप्त कुराकानीको सम्पादित अंशः
सर्वोच्च अदालतले प्रधानमन्त्रीको सिफारिसमा गरिएको प्रतिनिधिसभा विघटनलाई बदर गरेको छ, अब नेकपा कसरी अघि बढ्छ?
सबैभन्दा पहिला आज हामीले सर्वोच्चको हिजोको फैसलालाई हेर्ने धारणा बनाएका छौं। अदालतको फैसलालाई कार्यान्वयन गरेर जाने निर्णय गरेका छौं। निर्णयको औचित्यता, अनौचित्यता त्यो आफ्नो ठाउँमा छ, त्यो भोलि समयक्रमले बताउँला पनि। अहिलेलाई विधिको शासन पालना गर्ने/मान्ने, न्यायपालिकाको स्वतन्त्रता मान्ने र हाम्रो संविधानको अन्तिम व्याख्यता सर्वोच्च अदालतलाई मानेको परिप्रेक्ष्यमा हामीले त्यसलाई कार्यान्वयन गरेर जाने निर्णय गरेका छौं।
सर्वोच्चको फैसलालाई कार्यान्वयन गर्ने भन्नुभयो, अब के प्रधानमन्त्रीले संसद्मा अविश्वासको प्रस्ताव सामना गर्ने भन्न खोज्नुभएको हो?
यस विषयमा हामी कुनै निष्कर्षमा पुगिसकेका छैनौं। सबै पक्षलाई विचार गरिरहेका छौं। समग्र आयमहरू, यसमा अन्य राजनीतिक दलका सुझावहरू होलान्, भनाइहरू होलान्, परामर्श गरेर हामी अगाडि बढ्छौं।
अविश्वासको प्रस्ताव आउनु अगावै प्रधानमन्त्रीको राजीनामा आउने सम्भावना कत्तिको देख्नुहुन्छ?
अहिले यो सबै छलफलको क्रममा छ। आज निर्णय भएको छैन। यी सबै विषयमा सामान्य छलफल मात्र भएको छ, निर्णयमा पुगेका छैनौं। भोलि फेरि बैठक बस्छ। त्यसमा थप छलफल हुन्छ।
मेलमिलापका लागि हामीले ढोका खुल्लै राखेर बसेका छौं। यसैकारण कसैलाई कारबाही नगरी बसेका हौं। समग्रमा पार्टीलाई एकताबद्ध राख्ने प्रयासको रूपमा हामी अघि बढेका छौं। त्यो ढोका खुल्लै छ। अरू साथीहरूले के सोचिरहनुभएको छ, उहाँहरूको दृष्टिकोण के छ त्यसमाथि पनि भर पर्छ। हामी खुल्ला नै छौं।
आफैंले विघटन गरेको संसद् पुनःस्थापना भएपछि अविश्वासको प्रस्तावको सामना गर्दा नैतिकताको प्रश्न उठ्दैन?
यो त राजनीतिक प्रश्न हो, यसमा नैतिकताको कुरा आउँदैन। राजनीतिक प्रश्नको राजनीतिक ढंगले सामना गर्ने हो र गर्नुपर्छ। यद्यपि, यो विषयमा पनि छलफल भएको छ, ठ्याक्कै निष्कर्ष निकालेका छैनौं।
नेकपाका दुई अध्यक्ष प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’बीच पुनः मेलमिलाप र पार्टी एकीकरण हुने सम्भावना कत्तिको छ?
मेलमिलापका लागि हामीले ढोका खुल्लै राखेर बसेका छौं। यसैकारण कसैलाई कारबाही नगरी बसेका हौं। समग्रमा पार्टीलाई एकताबद्ध राख्ने प्रयासको रूपमा हामी अघि बढेका छौं। त्यो ढोका खुल्लै छ। अरू साथीहरूले के सोचिरहनुभएको छ, उहाँहरूको दृष्टिकोण के छ त्यसमाथि पनि भर पर्छ। हामी खुल्ला नै छौं।
देश फेरि अस्थिरतातर्फ अघि बढेको हो?
हो, देश अस्थिरतातर्फ जाला भन्ने चिन्ता हामीलाई छ। फेरि सिद्धान्तहीन गठबन्धन, राजनीतिक अस्थिरता, सांसदहरूको तानातानतिर देश जान्छ कि भन्ने चिन्ता हाम्रो मनमा छ। त्यसलाई रोक्न हाम्रो प्रयास हुनेछ। यसबाहेक विभिन्न पक्षहरूसँग छलफल, संवाद बढाउने र मुलुकलाई कसरी सहज एउटा निकास दिन सकिन्छ भन्ने हिसाबले आवश्यक परामर्श गर्दै जाने भन्ने निर्णय हामीले गरेका छौं।
अबको बाटो के त?
मैले भनिसकें- यस पछाडिको बाटो के भन्ने कुरा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण छ। विगतमा हामीले देख्यौं कुनै बेला प्रधानमन्त्रीको निर्वाचन सात महिनासम्म गर्दा पनि निष्कर्ष ननिस्केको। १७ पटकसम्म प्रधानमन्त्रीको लागि निर्वाचन भएको उदाहरण पनि हाम्रो सामु छ। त्यो अन्योल नरहोस् भन्ने कुरामा पनि हाम्रो ध्यान छ।
">