संक्रमतिमध्ये ३ हजार १५२ जना प्रदेश १ का थिए। त्यसैगरी प्रदेश २ मा १२, वाग्मती प्रदेशमा १२५, गण्डकी प्रदेशमा २६, प्रदेश ५ मा ९६, कर्णाली प्रदेशमा १ जना र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा १२ जना संक्रमित भएका थिए।
पछिल्लो पाँच वर्षको तथ्यांक हेर्दा गत वर्ष डेंगी संक्रमित हुनेको संख्या सबैभन्दा बढी थियो। यी तथ्यांकले गर्मी बढेसँगै नेपालमा डेंगीको पनि उत्तिकै खतरा बढ्ने देखाउँछ।
स्वास्थ्य सेवा विभागअन्तर्गतको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका प्रमुख डा. बासुदेव पाण्डेका अनुसार नेपालमा डेंगी रहेको सन् २००४ मा पत्ता लागेको थियो। “मेरो अध्ययनको विषय पनि यही थियो, पहिलो पटक चितवनमा २००४ मा नेपालमा पनि डेंगीको संक्रमण रहेको पत्ता लागेको थियो,” उनले भने, “डेंगी लाग्यो भने यसको एन्टी डेंगी भनेर कुनै भ्याक्सिन वा औषधी छैन। लक्षणअनुसार अन्य औषधी दिनुपर्छ। त्यसैले रोग लाग्नुभन्दा पहिले नै सावधानी अपनाउनुपर्छ।”
डा. पाण्डेका अनुसार डेंगीको लामखुट्टे हाम्रो वासस्थान वरपर रहन्छ। पहिले तराईमा मात्रै भेटिए पनि अहिले पहाडी र हिमाली जिल्लामा समेत यसका संक्रमित भेटिन थालेका छन्।
डेंगीबाट जोगिने सबैभन्दा अचुक उपाय लामखुट्टेबाट जोगिने हो। खासगरी जमेको पानीमा यो जातको लामखुट्टेले अण्डा पार्ने भएकाले घर वरिपरि सफा राख्नु, पानी जम्मा हुन नदिनु उपयुक्त हुन्छ।
के हुन् डेंगीका संकेत ?
ज्वरो
डेंगीको पहिलो लक्षण अचानक उच्च ज्वरो आउनु हो। डेंगी ज्वरो आउँदा चिसो भएको महसुस हुन्छ। साथै अधिक थकान पनि महशुस हुन्छ। प्रारम्भिक ज्वरो लगभग १०० देखि १०२ डिग्री फरेन्हाइटसम्म पुग्न सक्छ।
आँखाभित्र दुखाइ
डेंगीको एक विशिष्ट लक्षण भनेको ज्वरोका साथै आँखा दुख्नु पनि हो। ज्वरोसँगै आँखाहरूमा निरन्तर दुखाइ हुनु डेंगीको निश्चित संकेत हो।
टाउको दुखाइ
ज्वरो आउने, आँखाभित्र दुख्ने साथै डेंगी हुँदा टाउको पनि दुख्छ। साथै मांसपेशी वा हाडजोर्नीमा पनि दुखाइ हुनसक्छ।
छालामा डाबर आउनु
डेंगीका डाबरहरू मुल रूपमा सपाट र रातो देखिन्छ। ज्वरो आउन थालेको २-३ दिनभित्र यस्ता डाबर देखिन थाल्छन्। यी डाबर चिलाउँछन्।
वाकवाकी लाग्नु
डेंगीको अर्को लक्षण वाकवाकी लाग्ने हो। पेट दुखाइको साथमा उल्टी पनि आउन सक्छ। यदि यस्तो हुन्छ भने यो डेंगी चरम अवस्थामा पुगेको हुन सक्छ।
यस्ता लक्षण देखिनासाथ नजिकैको स्वास्थ्य संस्थामा जानुपर्छ। डेंगी लागेपछि शरीरमा प्लेटलेट्सको मात्रा कम हुने भएकाले प्रशस्त रगतको खाँचो पर्छ।
" />
संक्रमतिमध्ये ३ हजार १५२ जना प्रदेश १ का थिए। त्यसैगरी प्रदेश २ मा १२, वाग्मती प्रदेशमा १२५, गण्डकी प्रदेशमा २६, प्रदेश ५ मा ९६, कर्णाली प्रदेशमा १ जना र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा १२ जना संक्रमित भएका थिए।
पछिल्लो पाँच वर्षको तथ्यांक हेर्दा गत वर्ष डेंगी संक्रमित हुनेको संख्या सबैभन्दा बढी थियो। यी तथ्यांकले गर्मी बढेसँगै नेपालमा डेंगीको पनि उत्तिकै खतरा बढ्ने देखाउँछ।
स्वास्थ्य सेवा विभागअन्तर्गतको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका प्रमुख डा. बासुदेव पाण्डेका अनुसार नेपालमा डेंगी रहेको सन् २००४ मा पत्ता लागेको थियो। “मेरो अध्ययनको विषय पनि यही थियो, पहिलो पटक चितवनमा २००४ मा नेपालमा पनि डेंगीको संक्रमण रहेको पत्ता लागेको थियो,” उनले भने, “डेंगी लाग्यो भने यसको एन्टी डेंगी भनेर कुनै भ्याक्सिन वा औषधी छैन। लक्षणअनुसार अन्य औषधी दिनुपर्छ। त्यसैले रोग लाग्नुभन्दा पहिले नै सावधानी अपनाउनुपर्छ।”
डा. पाण्डेका अनुसार डेंगीको लामखुट्टे हाम्रो वासस्थान वरपर रहन्छ। पहिले तराईमा मात्रै भेटिए पनि अहिले पहाडी र हिमाली जिल्लामा समेत यसका संक्रमित भेटिन थालेका छन्।
डेंगीबाट जोगिने सबैभन्दा अचुक उपाय लामखुट्टेबाट जोगिने हो। खासगरी जमेको पानीमा यो जातको लामखुट्टेले अण्डा पार्ने भएकाले घर वरिपरि सफा राख्नु, पानी जम्मा हुन नदिनु उपयुक्त हुन्छ।
के हुन् डेंगीका संकेत ?
ज्वरो
डेंगीको पहिलो लक्षण अचानक उच्च ज्वरो आउनु हो। डेंगी ज्वरो आउँदा चिसो भएको महसुस हुन्छ। साथै अधिक थकान पनि महशुस हुन्छ। प्रारम्भिक ज्वरो लगभग १०० देखि १०२ डिग्री फरेन्हाइटसम्म पुग्न सक्छ।
आँखाभित्र दुखाइ
डेंगीको एक विशिष्ट लक्षण भनेको ज्वरोका साथै आँखा दुख्नु पनि हो। ज्वरोसँगै आँखाहरूमा निरन्तर दुखाइ हुनु डेंगीको निश्चित संकेत हो।
टाउको दुखाइ
ज्वरो आउने, आँखाभित्र दुख्ने साथै डेंगी हुँदा टाउको पनि दुख्छ। साथै मांसपेशी वा हाडजोर्नीमा पनि दुखाइ हुनसक्छ।
छालामा डाबर आउनु
डेंगीका डाबरहरू मुल रूपमा सपाट र रातो देखिन्छ। ज्वरो आउन थालेको २-३ दिनभित्र यस्ता डाबर देखिन थाल्छन्। यी डाबर चिलाउँछन्।
वाकवाकी लाग्नु
डेंगीको अर्को लक्षण वाकवाकी लाग्ने हो। पेट दुखाइको साथमा उल्टी पनि आउन सक्छ। यदि यस्तो हुन्छ भने यो डेंगी चरम अवस्थामा पुगेको हुन सक्छ।
यस्ता लक्षण देखिनासाथ नजिकैको स्वास्थ्य संस्थामा जानुपर्छ। डेंगी लागेपछि शरीरमा प्लेटलेट्सको मात्रा कम हुने भएकाले प्रशस्त रगतको खाँचो पर्छ।
">
लड्दैछौं कोभिड-१९ सँग, डेंगीको खतरा पनि त आइसक्यो: Dekhapadhi
लड्दैछौं कोभिड-१९ सँग, डेंगीको खतरा पनि त आइसक्यो
<p>काठमाडौं। केही ठाउँमा पानी परिरहे पनि गर्मी मौसम शुरु भइसकेको छ। गर्मी मौसममा धेरै रोग देखा पर्छन्। त्यसमध्ये एक हो, डेंगी। एडिस जातको लामखुट्टेको टोकाइबाट फैलिने यो पनि भाइरसबाटै हुने रोग हो।</p>
<p>लामखुट्टेबाट फैलिने भएकाले यसको फैलिने गति द्रुत छ। पछिल्लो आँकडा हेर्दा यसले नेपालमा पनि निकै असर पारेको देखिन्छ। स्वास्थ्य सेवा विभागको ‘महामारी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा’को तथ्यांक अनुसार २०७५-७६ मा मात्रै डेंगीबाट ३ हजार ४२४ जना संक्रमित भएका थिए जसबाट ६ जनाको मृत्यु भएको थियो।</p>
<p style="text-align:center"><img alt="" height="274" src="https://www.dekhapadhi.com/storage/photos/shares/Health/mosquito-flex.jpg" width="468" /></p>
<p>संक्रमतिमध्ये ३ हजार १५२ जना प्रदेश १ का थिए। त्यसैगरी प्रदेश २ मा १२, वाग्मती प्रदेशमा १२५, गण्डकी प्रदेशमा २६, प्रदेश ५ मा ९६, कर्णाली प्रदेशमा १ जना र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा १२ जना संक्रमित भएका थिए।</p>
<p>पछिल्लो पाँच वर्षको तथ्यांक हेर्दा गत वर्ष डेंगी संक्रमित हुनेको संख्या सबैभन्दा बढी थियो। यी तथ्यांकले गर्मी बढेसँगै नेपालमा डेंगीको पनि उत्तिकै खतरा बढ्ने देखाउँछ।</p>
<p>स्वास्थ्य सेवा विभागअन्तर्गतको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका प्रमुख डा. बासुदेव पाण्डेका अनुसार नेपालमा डेंगी रहेको सन् २००४ मा पत्ता लागेको थियो। “मेरो अध्ययनको विषय पनि यही थियो, पहिलो पटक चितवनमा २००४ मा नेपालमा पनि डेंगीको संक्रमण रहेको पत्ता लागेको थियो,” उनले भने, “डेंगी लाग्यो भने यसको एन्टी डेंगी भनेर कुनै भ्याक्सिन वा औषधी छैन। लक्षणअनुसार अन्य औषधी दिनुपर्छ। त्यसैले रोग लाग्‍नुभन्दा पहिले नै सावधानी अपनाउनुपर्छ।”</p>
<p>डा. पाण्डेका अनुसार डेंगीको लामखुट्टे हाम्रो वासस्थान वरपर रहन्छ। पहिले तराईमा मात्रै भेटिए पनि अहिले पहाडी र हिमाली जिल्लामा समेत यसका संक्रमित भेटिन थालेका छन्।</p>
<p>डेंगीबाट जोगिने सबैभन्दा अचुक उपाय लामखुट्टेबाट जोगिने हो। खासगरी जमेको पानीमा यो जातको लामखुट्टेले अण्डा पार्ने भएकाले घर वरिपरि सफा राख्‍नु, पानी जम्मा हुन नदिनु उपयुक्त हुन्छ।</p>
<p style="text-align:center"><img alt="" height="488" src="https://www.dekhapadhi.com/storage/photos/shares/Health/dengue.JPG" width="878" /></p>
<p><strong>के हुन् डेंगीका संकेत ?</strong></p>
<p><strong>ज्वरो</strong><br />
डेंगीको पहिलो लक्षण अचानक उच्च ज्वरो आउनु हो। डेंगी ज्वरो आउँदा चिसो भएको महसुस हुन्छ। साथै अधिक थकान पनि महशुस हुन्छ। प्रारम्भिक ज्वरो लगभग १०० देखि १०२ डिग्री फरेन्हाइटसम्म पुग्‍न सक्छ।</p>
<p><strong>आँखाभित्र दुखाइ</strong><br />
डेंगीको एक विशिष्‍ट लक्षण भनेको ज्वरोका साथै आँखा दुख्‍नु पनि हो। ज्वरोसँगै आँखाहरूमा निरन्तर दुखाइ हुनु डेंगीको निश्चित संकेत हो।</p>
<p><strong>टाउको दुखाइ</strong><br />
ज्वरो आउने, आँखाभित्र दुख्‍ने साथै डेंगी हुँदा टाउको पनि दुख्छ। साथै मांसपेशी वा हाडजोर्नीमा पनि दुखाइ हुनसक्छ।</p>
<p><strong>छालामा डाबर आउनु</strong><br />
डेंगीका डाबरहरू मुल रूपमा सपाट र रातो देखिन्छ। ज्वरो आउन थालेको २-३ दिनभित्र यस्ता डाबर देखिन थाल्छन्। यी डाबर चिलाउँछन्।</p>
<p><strong>वाकवाकी लाग्‍नु</strong><br />
डेंगीको अर्को लक्षण वाकवाकी लाग्‍ने हो। पेट दुखाइको साथमा उल्टी पनि आउन सक्छ। यदि यस्तो हुन्छ भने यो डेंगी चरम अवस्थामा पुगेको हुन सक्छ।</p>
<p>यस्ता लक्षण देखिनासाथ नजिकैको स्वास्थ्य संस्थामा जानुपर्छ। डेंगी लागेपछि शरीरमा प्लेटलेट्सको मात्रा कम हुने भएकाले प्रशस्त रगतको खाँचो पर्छ।</p>
.jpg)
