काठमाडौं। विश्व व्यापार संगठन (डब्लुटिओ) को आउँदो नेतृत्वका लागि सम्भावित छ जना उम्मेदवार प्रतिस्पर्धामा रहेका छन् । उम्मेदवारीका लागि बुधबार अन्तिम दिन रहेको छ।
डब्लुटिओका महानिर्देशक रोबर्टो अजिभिडोले राजीनामा दिएपछि नयाँ नियुक्तिको दौड शुरू भएको हो । ब्राजिलका कुटनीतिक व्यक्तित्व अजिभिडोले एक वर्षे कार्यकाल बाँकी रहँदै डब्लुटिओबाट राजीनामा दिएका थिए।
नयाँ नेतृत्वका लागि इजिप्ट, केन्या, मेक्सिको, मोल्डोभा, नाइजेरिया र दक्षिण कोरियाबाट उम्मेदवारी परेको छ। पछिल्लो समय संयुक्तराज्य अमेरिकाले डब्लुटिओको कार्यशैलीमाथि प्रश्न उठाउँदै डब्लुटिओबाट नै अलग हुने धम्की दिँदै आएको छ।
अमेरिकाले गत डिसेम्बरदेखि नै डब्लुटिओको विवाद समाधान प्रणालीमा न्यायाधीश नियुक्तीमा अवरोध गरिरहेको छ। अमेरिकाले चीनलाई विकासशील मुलुकको समूहबाट माथि लैजान माग गरिरहेको छ ।
डब्लुटिओको प्रमुखका लागि सामान्यतया मतदान हुँदैन। उम्मेदवारहरूबीच सहमतिका आधारमा एक पछि अर्को उम्मेदवारले आफ्नो उम्मेदवारी परित्याग गर्ने व्यवस्था छ। कुनै सहमति नभएमा मात्र मतदानको प्रावधान छ।
सन् १९९९ मा दुई सम्भावित उम्मेदवारबीच सहमति हुन नसक्दा दुबै उम्मेदवारलाई कार्यकाल आधाआधा बाँडिएको थियो। डब्लुटिओको प्रमुखको कार्यकाल ६ वर्षको हुने गर्दछ।
डब्लुटिओका आगामी उम्मेदवारका अगाडि निकै ठूला चुनौतीहरु छन्, खासगरी चीन र संयुक्तराज्य अमेरिकाबीचको बढ्दो व्यापारिक तनाबले समस्या सिर्जना गर्नेछ। साथै, विश्वव्यापी कोरोनाभाइरसको महामारीले शिथिल बनाएको विश्व व्यापारमा नयाँ किसिमका चुनौती समेत देखा पर्ने अनुमान गरिएको छ।
विश्व व्यापार संगठनका अनुसार यसपटक उम्मेदवार दिनेहरुमा दक्षिण कोरियाका व्यापार मन्त्री यू म्यूङ–ही, केन्याका पूर्व विदेश मन्त्री अमिना मोहमद, मेक्सिकोका पूर्व डब्लुटिओ उपमहानिर्देशक जेसस सिड कुरी, नाइजेरियाका पूर्व विदेश तथा अर्थमन्त्री नोजी ओकोन्जो–इवेला, इजिप्टका पूर्व कुटनीतिज्ञ हमिद ममदोउ र मोल्डोभाका पूर्व विदेश मन्त्री टुडोर उलियानोभ्ची रहनु भएको छ ।
" /> काठमाडौं। विश्व व्यापार संगठन (डब्लुटिओ) को आउँदो नेतृत्वका लागि सम्भावित छ जना उम्मेदवार प्रतिस्पर्धामा रहेका छन् । उम्मेदवारीका लागि बुधबार अन्तिम दिन रहेको छ।डब्लुटिओका महानिर्देशक रोबर्टो अजिभिडोले राजीनामा दिएपछि नयाँ नियुक्तिको दौड शुरू भएको हो । ब्राजिलका कुटनीतिक व्यक्तित्व अजिभिडोले एक वर्षे कार्यकाल बाँकी रहँदै डब्लुटिओबाट राजीनामा दिएका थिए।
नयाँ नेतृत्वका लागि इजिप्ट, केन्या, मेक्सिको, मोल्डोभा, नाइजेरिया र दक्षिण कोरियाबाट उम्मेदवारी परेको छ। पछिल्लो समय संयुक्तराज्य अमेरिकाले डब्लुटिओको कार्यशैलीमाथि प्रश्न उठाउँदै डब्लुटिओबाट नै अलग हुने धम्की दिँदै आएको छ।
अमेरिकाले गत डिसेम्बरदेखि नै डब्लुटिओको विवाद समाधान प्रणालीमा न्यायाधीश नियुक्तीमा अवरोध गरिरहेको छ। अमेरिकाले चीनलाई विकासशील मुलुकको समूहबाट माथि लैजान माग गरिरहेको छ ।
डब्लुटिओको प्रमुखका लागि सामान्यतया मतदान हुँदैन। उम्मेदवारहरूबीच सहमतिका आधारमा एक पछि अर्को उम्मेदवारले आफ्नो उम्मेदवारी परित्याग गर्ने व्यवस्था छ। कुनै सहमति नभएमा मात्र मतदानको प्रावधान छ।
सन् १९९९ मा दुई सम्भावित उम्मेदवारबीच सहमति हुन नसक्दा दुबै उम्मेदवारलाई कार्यकाल आधाआधा बाँडिएको थियो। डब्लुटिओको प्रमुखको कार्यकाल ६ वर्षको हुने गर्दछ।
डब्लुटिओका आगामी उम्मेदवारका अगाडि निकै ठूला चुनौतीहरु छन्, खासगरी चीन र संयुक्तराज्य अमेरिकाबीचको बढ्दो व्यापारिक तनाबले समस्या सिर्जना गर्नेछ। साथै, विश्वव्यापी कोरोनाभाइरसको महामारीले शिथिल बनाएको विश्व व्यापारमा नयाँ किसिमका चुनौती समेत देखा पर्ने अनुमान गरिएको छ।
विश्व व्यापार संगठनका अनुसार यसपटक उम्मेदवार दिनेहरुमा दक्षिण कोरियाका व्यापार मन्त्री यू म्यूङ–ही, केन्याका पूर्व विदेश मन्त्री अमिना मोहमद, मेक्सिकोका पूर्व डब्लुटिओ उपमहानिर्देशक जेसस सिड कुरी, नाइजेरियाका पूर्व विदेश तथा अर्थमन्त्री नोजी ओकोन्जो–इवेला, इजिप्टका पूर्व कुटनीतिज्ञ हमिद ममदोउ र मोल्डोभाका पूर्व विदेश मन्त्री टुडोर उलियानोभ्ची रहनु भएको छ ।
">