ओझेलमा छ नेपाल चिनाउने लिपि
<p>काठमाडौं। सन् १९५५ मा नेपालले संयुक्त राष्ट्रसंघको सदस्य हुन ‘रञ्जना लिपि’लाई नेपालको लिपिका रूपमा दर्ता गर्‍यो।</p>
<p>रञ्जना लिपिले नेपाललाई चिनायो। तर, कतिपयलाई ‘नेपालमा रञ्जना लिपि छ भनेरै थाहा नभएको’ पूर्व मिस नेवाः सुनिता डंगोल गुनासो गर्छिन्।</p>
<p>भन्छिन्, “यस लिपिबारे जानकारी दिन हरेक शनिबार विभिन्न ठाउँमा त्यहाँका जनसमुदायलाई रञ्जना लिपिमा लेख्न सिकाइरहेका छौँ।”</p>
<p>नेवारहरूले बोल्ने नेपाल भाषाको लिपिलाई रञ्जना लिपि भनिन्छ।</p>
<p>रञ्जना लिपिबारे प्रचार गर्न प्रविधिमैत्री वातावरण बनाउनुपर्ने डंगोल बताउँछिन्। “रञ्जना लिपिलाई टेक्नोलोजी फ्रेन्डली बनाए युवाहरूलाई सिक्न सजिलो हुन्छ,” डंगोल भन्छिन्, “हामीले युट्युबमा ट्युटोरियल सञ्चालनमा ल्याएका छौँ।”</p>
<p>यो लिपिलाई लिएर डंगोल र सफ्टवेयर इन्जिनियर आनन्द महर्जन केही महीना अघि जापान पुगेका थिए।</p>
<p>त्यहाँ युनिकोड र फन्ट निर्माण गर्नेहरूसँग भेटेर रञ्जना लिपि युनिकोड र फन्ट निर्माणका लागि पहल गरिरहेको डंगोलले बताइन्।</p>
<p>“फन्ट बनाउन यसको प्रयोग कति भइरहेको छ र यसबाट कतिजना लाभान्वित हुन्छन् भन्ने उनीहरूले हेर्छन्,” सुनिता डंगोल भन्छिन्, “त्यसका लागि पनि हामीले धेरै भन्दा धेरैले रञ्जना लिपि जान्नुपर्छ र प्रयोगमा ल्याउन जरुरी छ।”</p>
<p>यसको प्रयोग बढीभन्दा बढी गरे मात्रै अन्तर्राष्ट्रियरूपमा यसलाई पुर्‍याउन सकिने उनको भनाइ छ।</p>
<p>अहिले लिपि गुठीले रञ्जना मात्रै नभई क्यालिग्राफी पनि सिकाइरहेको छ।</p>
<p>असन, थिमि, पाटन, लमजुङलगायत विभिन्न ठाउँमा कार्यशाला गरिसकेको छ। अन्य क्षेत्रमा पनि कार्यशाला गर्ने क्रम जारी छ।</p>
<p>यसमा पूर्व मिस नेवाः सुनिता डंगोल र सफ्टवेयर इन्जिनियर आनन्द महर्जनले विभिन्न ठाउँमा सिकाइरहेका छन्।</p>
<p>यो मात्रै नभई सामाजिक सञ्जालमा समेत रञ्जनाको प्रचारप्रसार गरिरहेको आनन्द बताउँछन्।</p>
<p>“भिडिओ, फोटो, कला जानेका युवालाई एकै ठाउँमा समेटेर रञ्जना लिपिको प्रचार गरिरहेका छौँ,” उनले भने।</p>
<p>यो रञ्जना लिपिको अक्षर चिनेर मात्रै नहुने भएकाले यसलाई प्रयोगमा ल्याउन पहल भइरहेको नेपाल लिपि गुठीका निरन्जन तब बताउँछन्।</p>
<p>“रञ्जनालाई ह्यान्डीक्राफ्ट विजनेशमा प्रयोग गर्न सकिन्छ,” उनी भन्छन्, “रञ्जना लिपि लेख्न धैर्यता चाहिन्छ, लिपि लेख्दै गर्दा मेडिटेसन पनि हुन्छ। रञ्जनाको विकास गर्न यी गुणहरूबारे पनि हामीले प्रचार गर्नुपर्छ।” </p>
<p>आज नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको खुल्ला डबलीमा आयोजित नेपाल भाषा साहित्य महोत्सवको पहिलो दिन रञ्जना लिपिको पुनरूत्थानबारे अन्तक्रिया भयो।</p>
<p>नेपाल भाषा टाइम्सले आयोजना गर्दै आएको महोत्सव पछिल्लो तीन वर्षयता नियमित हुँदै आएको छ।</p>
<p>आजबाट शुरू भएको दुईदिने महोत्सवको पहिलो दिन विभिन्न विधाका ७ पुस्तक लोकार्पण गरिए।</p>
<p>उपन्यासकार मथुरा साय्‌मीको आत्मकथा, भूषणप्रसाद श्रेष्ठको गजल संग्रह, राजेन्द्रकुमार पुताको गजल समालोचना र कविता संग्रह लोकार्पण गरिएका हुन्।</p>
<p>यस्तै राज साय्‌मीको जासुस उपन्यास, उद्धम मास्केको नियात्रा र वासुदेव अधिकारीको अनुवादित कविता संग्रह पनि विमोचन गरियो।</p>
<p>महोत्सवमा साहित्यिक रचना पाठ, सांगीतिक र हास्यव्यंग्यपूर्ण प्रहसनसमेत प्रस्तुत गरिएको थियो।</p>
<p> </p>
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
.jpg)
