Others

गृहपृष्ठ

अनुसन्धान भन्छ : पैसाले खुसी किन्‍न सकिन्छ काठमाडौं। प्रायः हामी सबैले बाल्यकालदेखि नै सुन्दै आएका छौं– पैसाले सबथोक किन्&zwj;नसकिन्छ, तर खुसी किन्&zwj;नसकिँदैन। अब यो दाबी गलत साबित हुने अवस्थामा पुगेको छ। अमेरिकामा हालै गरिएको एक अनुसन्धानका अनुसार यदि तपाईंसँग मनग्गे पैसा छ भने, खुसी किन्&zwj;नसक्नुहुन्छ। पैसाले खुसी किन्&zwj;ननसकिने मान्यता अब पुरानो भएको ब्लुमबर्गका जस्टिन फक्सले एक रिपोर्टमा उल्लेख गरेका छन्। ठीक छ, पैसाले खुसी किन्&zwj;नसकिन्छ। तर, कति पैसा चाहिन्छ त खुसी किन्न? यो प्रश्न जोकोहीको मनमा उत्पन्न हुन्छ नै। अर्थशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार जितेका ड्यानियल काह्वम्यान र एंगस डिएटनले २०१० मा आफ्नो रिसर्च पेपरमा भनेका छन्– ‘जो मानिससँग ७५ हजार डलर छ, उसले खुसी खरिद गर्न सक्छ।’ एक दशकअघि ती दुई अर्थशास्त्रीले भनेको ७५ हजार डलरको तुलना अहिले निकै बढी हुन्छ। हालको बजारभाउअनुसार अब खुसी खरिद गर्न ९० हजार डलर लाग्न सक्छ। हार्वर्ड विश्व विद्यालयका मनोविज्ञान निर्देशक तथा पूर्वसफ्टवेयर प्रडक्ट म्यानेजर किलिंग्सवर्थ पनि त्यसबेला मानिसको खुसी मापन गर्ने विधिमा काम गरिरहेका थिए।  उनले एउटा एप डिजाइन गरे। र, त्यसको डाटाको आधारमा उनी यो निष्कर्षमा पुगे कि, खुसी खरिद गर्नका निम्ति अथाह पैसा चाहिन्छ। १९७५ मा अर्थशास्त्री रिचर्ड स्टरलिनले भने आफ्नो एक रिसर्चमा दाबी गरेका थिए– ‘यदि कुनै देशमा प्रतिव्यक्ति आय र राष्ट्रिय आय अत्यधिक भए पनि खुसी किन्&zwj;नसकिँदैन।’  यो रिपोर्टका साथै अन्य कतिपय अध्ययनकर्ताले पनि मानिले खुसी किन्&zwj;ननसक्ने निष्कर्ष निकाले छन्।  यसको मुख्य कारण के हो भने, मानिस पैसाबाट सन्तुष्ट हुँदैन। बढी पैसाको चाहना राख्छ। आफूसँग जति पैसा छ, त्यसबाट मानिस खुसी हुँदैन र बढाउन चाहन्छ। वल्र्ड ह्यापिनेस इन्डेक्समा पहिलो नम्बरमा परेका कतिपय देशका मानिसहरुसँग मनग्गे पैसा छैन, तर पनि ती खुसी छन्। दक्षिणी एसियाली मुलुक भुटान इन्डेक्समा अगाडि छ, तर त्यहाँका मानिस सम्पत्तिका मामिलामा धनी छैन। यस्ता चर्चा, खोज, अनुसन्धान लामो समयदेखि चल्दै आएका छन्। पछिल्ला दशक मानिस पैसाबाट खुसी हुने अवस्था मजबुत बन्दै गएको छ। यसकारण पनि पछिल्लो अनुसन्धामा पैसाले खुसी किन्&zwj;नसकिने सन्दर्भमा बल मिलेको हो। केही वर्षअघि गरिएको एक शोधमा मानिसले आफूसँग भएको पैसाका कारण आफूलाई बढी सुरक्षित महसुस गर्ने देखाएको थियो।  त्यस शोधले सुत्ने समय मानिसले बढी पैसा गन्न पाउँदा मीठो निद्रा लाग्नेसमेत देखाएको थियो। मानिस जब सुरक्षित महसुस गर्छ तब खुसी त हुन्छ नै। (एजेन्सीहरुको सहयोगमा)