Others

गृहपृष्ठ

कोरोनाकालमा जापानमा महिला आत्महत्या ह्वात्तै बढ्यो काठमाडौं। संसारमै सबैभन्दा बढी आत्महत्या जापानमा भएको देखिएको छ। जापानमा हरेक महिना आत्महत्याको आँकडा एकत्रित गरिन्छ। कोरोना महामारीको समयमा जापानमा आत्महत्याको आँकडा जुन गतिमा बढेको देखिन्छ, त्यसले सबैलाई सोच्&zwj;न बाध्य पारिदिन्छ। ११ वर्षको अवधिमा जापानमा सबैभन्दा बढी आत्महत्या दर वृद्धि २०२० मा भएको पाइएको छ। त्यसमा पनि पुरुषको तुलनामा महिला बढी आत्महत्या गर्न थालेका छन्। आत्महत्या गर्ने महिलाको आँकडा १५ प्रतिशत बढेको छ। गत वर्ष अक्टोबर महिनाको तुलनामा यो वर्षको चालू महिनामा त्यस्तो आँकडा ७० प्रतिशतभन्दा अधिक वृद्धि भएको छ। किन त्यस्तो भइरहेको छ? कोरोनाको खराब असर पुरुषको तुलनामा महिलामा बढी किन पर्न गएको छ? <blockquote> योकोहामास्थित रेडलाइट डिस्ट्रिक्टमा बोन्ड प्रोजेक्टका तर्फबाट चलाइएको एक केन्द्र छ, त्यहाँ आत्महत्या रोक्ने सन्दर्भमा काम गर्ने च्यारिटी संस्था छ। उक्त संस्थाको कोठाको टेबलछेऊमा १९ वर्षीय एक किशोरी थिइन्। उनको अनुहार भावशून्य देखिन्छ। </blockquote> एउटा यस्तो महिला जसले पटकपटक आत्महत्या गर्ने प्रयत्&zwj;न गरिन्, तिनीसँग भेट्नु पनि चिन्ताको विषय हुन सक्छ। तर, यस्तो मनस्थितिमा पुगेका महिलाको उद्धारमा काम गर्ने व्यक्तिप्रति भने सम्मान पैदा हुन पुग्छ। योकोहामास्थित रेडलाइट डिस्ट्रिक्टमा बोन्ड प्रोजेक्टका तर्फबाट चलाइएको एक केन्द्र छ, त्यहाँ आत्महत्या रोक्ने सन्दर्भमा काम गर्ने च्यारिटी संस्था छ। उक्त संस्थाको कोठाको टेबलछेऊमा १९ वर्षीय एक किशोरी थिइन्। उनको अनुहार भावशून्य देखिन्छ। उनी १५ वर्षकी थिइन्, जतिखेर आफ्नै दाजुले उनीमाथि हिंसक ढंगको व्यवहार गर्न थाल्यो। उनी घर छाडेर भागिन्। यसो गर्दा पनि उनको पीडा र एक्लोपनमा कुनै कमी आएन। आफ्नो जीवन नै सिध्याउनुलाई पीडा कम गर्ने एकमात्र उपाय ठान्&zwj;न थालिन्। उनी भन्छिन्, ‘‘गत वर्ष म थुप्रै पटक अस्पताल गएको थिएँ। मैले कयौं पटक मर्ने प्रयास गरेँ, तर सफल भइनँ। त्यसैले अब त मर्ने कोसिस गर्नै छाडिदिएँ।’’ आत्महत्या गर्ने प्रयास नगर्नका लागि उनलाई बोन्ड प्रोजेक्टले मद्दत गर्&zwj;यो। प्रोजेक्टका मानिसहरूले उनलाई सुरक्षित ठाउँमा लगे र काउन्सिलिङ गर्न थाले। ‘‘जब महिला मुश्किलमा पर्छन् तब उनीहरूले अब के गर्ने भन्&zwj;ने सोच्&zwj;नै सक्दैनन्,’’ बोन्ड प्रोजेक्टकी संस्थापक जुन तचिबाना भन्छिन्, ‘‘हामी उनीहरूको पीडा सुन्&zwj;न तयार छौं। हामी महिलालाई भन्&zwj;न चाहन्छौं- हामी तपाईंहरूसँगै छौं।’’ उसै पनि पीडामा रहेका महिलालाई कोरोनाले कष्ट थपिदिएको तचिबाना बताउँछिन्। महिला आफूमाथि ठूलो कष्ट पर्दा मर्ने चाहना राख्ने उनको अनुभव छ। उनका अनुसार शारीरिक तथा यौन उत्पीडनका सिकार महिलालाई कोरोना महामारीले थप पीडा दिएको छ। गत वर्ष अक्टोबर महिनामा आठ सय ७९ महिलाले आत्महत्या गरेका थिए। २०१९ मा सोही महिनाको आँकडा झण्डै ७० प्रतिशत बढ्यो। <blockquote> जापानमा एकल महिला अधिक छन्। त्यहाँका कयौं महिला विवाह नगरी एक्लो जिन्दगी रोज्&zwj;न पाउँदा खुसी हुन्छन्। विवाहपछि निर्वाह गर्नुपर्ने पारिवारिक भूमिका उनीहरूलाई मन पर्दैन। </blockquote> जापानमा २००८ मा आएको बैंकिङ तथा १९९० को दशकमा सुरु भएको स्टकमार्केटको संकटका बेला अर्धबैंसे पुरुष अधिक प्रभावित भएका थिए। त्यसबखत पुरुषको आत्महत्या दर निकै बढेको थियो। तर, अहिलेको महामारी पृथक छ। यसले युवावर्गलाई बढी मारमा पारिदिएको छ। त्यसमा पनि महिला अधिक प्रभावित छन्। विकसित देशहरूमा जापान आत्महत्या दरमा अगाडि छ। पछिल्लो दशकमा आत्महत्या दर करिब एकतिहाइ कम गर्न सरकार सफल भएको थियो। जापानमा कोरोनाकालमा बढेको महिला आत्महत्याले सबैलाई चकित पारिदिएको छ। जापानमा एकल महिला अधिक छन्। त्यहाँका कयौं महिला विवाह नगरी एक्लो जिन्दगी रोज्&zwj;न पाउँदा खुसी हुन्छन्। विवाहपछि निर्वाह गर्नुपर्ने पारिवारिक भूमिका उनीहरूलाई मन पर्दैन। जब महिला एक्लै बस्छन्, तब उनीहरूले आफैं कमाएर बाँच्&zwj;नुपर्ने हुन्छ। कतिपयको स्थायी जागिर हुँदैन। महामारीको समयमा त थुप्रैले जागिर गुमाए। पछिल्ला आठ महिनामा अस्थायीखालको जागिर खाने महिला बढी मारमा परेका छन्। सेलिब्रिटीको आत्महत्याले झनै खराब अवस्था जापानका अधिकांश अखबारमा आत्महत्याको समाचारले प्रमुखता पाउन थालेको छ। त्यहाँ गत अक्टोबर महिनामा आत्महत्या गर्ने २१९९ जना थिए भने कोरोनाबाट केवल २०८७को मृत्यु भयो। गत वर्ष सेप्टेम्बर २७ मा जापानकी चर्चित अभिनेत्री युको ताकेचीले आफ्नै घरमा आत्महत्या गरिन्। यसरी सेलिब्रिटीले आत्महत्या गरेपछि अन्य सर्वसाधारणले पनि आत्महत्याबारे सोच्&zwj;ने मनोचिकित्सकहरू बताउँछन्। सेप्टेम्बर २७ मा ताकेचीले आत्महत्या गरेको १० दिनमा २०७ महिलाले आत्महत्या गरे। यसरी आत्महत्या गर्नेमा ताकेचीकै उमेरका बढी महिला थिए। जब सेलिब्रिटीले आत्महत्या गर्छन् तब त्यसको असर कमजोर वर्गमा पर्न जान्छ। जापानमा अहिले कोरोना संक्रमणको तेस्रो लहर चलिरहेको छ। सरकारले आपत्काल घोषणा गरेको छ। यो घोषणा फेब्रुअरीसम्म लम्बिन सक्ने देखिन्छ। यो अवधिमा जापानका कयौं होटल, रेस्टुराँ, बार बन्द भएका छन्। कयौं मानिसले जागिर गुमाएका छन्। तर, जापानमा कोरोनाका कारण मृत्यु हुनेको संख्या तुलनात्मक रूपमा निकै कम छ। (बीबीसी)