काठमाडौं। कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) ले विश्वव्यापी रूपमा महामारीको रूप धारण गरेको छ।
महामारीबाट २०० भन्दा बढी मुलुक प्रत्यक्ष प्रभावित भएका छन्। विश्वभरका साढे सात लाख भन्दा बढी नागरिक कोरोना भाइरस सङ्क्रमित भइसकेका छन्। कोरोनाका कारण ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या झण्डै ३८ हजार पुगिसकेको छ।
विभिन्न मुलुकले कोभिड–१९ लाई नियन्त्रणमा लिन विविध कदमहरू चालेका छन्। तथापि कोरोना नियन्त्रणमा आउन सकेको छैन। अझ फैलँदो अवस्थामा देखिएको छ। नेपालमा पनि कोरोनाको सङ्क्रमण फैलन नपाओस् भनेर सरकारले विभिन्न कदम चालेको छ। सरकारले अत्यावश्यक काममा बाहेक घरबाहिर निस्कन प्रतिबन्ध लगाएको छ।
कोरोनाको सङ्क्रमणलाई फैलन नदिन सरकारले सम्पूर्ण हरसम्भव प्रयास गरेको छ। सङ्क्रमण फैलिहाले नियन्त्रणमा लिन र सङ्क्रिमतको यथाशक्य चाँडो उपचार गर्न पनि भरपर्दो प्रवन्ध मिलाएको छ। सरकारले कोरोना सङ्क्रमितको उपचारका लागि काठमाडौंका विभिन्न अस्पताललाई ‘हव’ अस्पतालका रूपमा तोकेको छ। राज्यका विभिन्न निकायले पनि सरकारको प्रयासमा ‘होस्टेमा हैँसे’ गर्दै अग्रसरता देखाइआएका छन्।
सरकारले सशस्त्र प्रहरी बलको बलम्बुस्थित अस्पताललाई ‘डेडिकेटेड’ अस्पतालका रूपमा घोषणा गरिसकेको छ। नेपाली सेनाले पनि कोरोना सङ्क्रमितको उपचारका लागि हाइकेयरसहितको ‘आइसोलेसन’ वार्ड निर्माण गरेको छ। छाउनीस्थित वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल परिसरभित्र सेनाले कोरोना भाइरसका बिरामीको उपचार गर्न उक्त व्यवस्था गरेको हो।
साधारण अवस्थामा ओपीडी सेवा सञ्चालन गर्ने तयारीका साथ ‘जीओपीडी’ कम्पलेक्स बनाइएको भए पनि सेनाले विश्वव्यापी महामारीको रूप धारण गरेको यो प्रकोपको चपेटामा परेकाको उपचार गर्न ‘आइसोलेसन’ वार्डका रूपमा यसलाई प्रयोगमा ल्याएको हो।
नवनिर्मित कम्प्लेक्समा ३० शय्याको हाइकेयरसहित कम्तीमा १०० शय्याको आइसोलेसन तयारी अवस्थामा राखिएको महासेनानी डा. श्रीजन मल्लले जानकारी दिए। दुई वटा युनिटमा १५/१५ शय्याका दरले ३० शय्याको हाइकेयर युनिट राख्ने तयारी गरिएको छ।
आइसोलेनस कक्ष निर्माणको सम्पूर्ण तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको छ। यसको करीब ९० प्रतिशत निर्माण सम्पन्न भइसकेको छ। आइसोलेसन वार्डमा बिरामीसँग कमभन्दा कम भेट हुने गरी शय्याको व्यवस्थापन गरिएको छ। वार्डलाई तीन भागमा विभाजन गरिएको छ। पहिलो क्षेत्रमा कोरोनाका सम्भावित बिरामीलाई क्वारेन्टाइनमा राखिने छ।
बिरामीको नमूना परीक्षण भएर कोरोना सङ्क्रमितको पुष्टि नभएसम्मका लागि सो क्षेत्रमा राखिने छ। कोरोना सङ्क्रमित पुष्टि भइसकेपछि बिरामीलाई दोस्रो क्षेत्रमा राखिने छ। कुनै सङ्क्रमितलाई हाइकेयरको आवश्यकता भएमा मात्र ३० शय्याको हाइकेयर युनिटमा राखिने छ। सिकिस्त बिरामीलाई अक्सिजनसहित चिकित्सकको निगरानीमा राखिने छ।
बिरामीलाई खाना खान छुट्टै प्रबन्ध
कोरोनाको आशङ्का गरिएका, पुष्टि भइसकेका बिरामीको एकै चोटि भेटघाट नहुने गरी शय्याको व्यवस्था गरिएको छ। बिरामीलाई खाना खान पनि छुट्टै प्रबन्ध गरिएको छ। बिरामीसँग कम भन्दा कम भेटघाट होस् भनेर सतर्कता अपनाइएको छ। बिरामीहरू खानाका लागि एउटा ढोकाबाट प्रवेश गर्ने र अर्को ढोकाबाट निस्कने व्यवस्था मिलाइएको छ।
एक साताभित्र २० शय्याको आईसीयू
सेनाले कोरोना सङ्क्रमितको उपचार गर्न २० शय्याको सघन उपचार कक्ष (आईसीयू) निर्माण गर्दैछ। सैनिक अस्पताल परिसरमा रहेको एक भवनमा आईसीयू निर्माण गर्ने तयारी गरिएको छ। सरकारले नेपाली सेनालाई कोरोनाका बिरामीको उपचारका लागि २० शय्याको आईसीयू निर्माण गर्न निर्देशन दिएको थियो।
सैनिक प्रवक्ता विज्ञानदेव पाण्डेले आईसीयू निर्माणका लागि दुई दिनअघि टेण्डर भइसकेको जानकारी दिए। एक साताभित्र उक्त क्षमताको आईसीयू निर्माण गरिने उनको भनाइ छ। आईसीयूका लागि आवश्यक उपकरणको बन्दोबस्त भइसकेको छ। आईसीयू निर्माण गर्न सरकारले सेनालाई १० करोड रूपैयाँ उपलब्ध गराइसकेको छ। त्यस्तै, सेनाको आन्तरिक स्रोतबाट सात करोड थप गरेर आईसीयू निर्माण गरिनेछ।
उच्च अधिकारीद्वारा अनुगमन
सेनाले निर्माण गरेको आइसोलेसन वार्डको आज उच्च सरकारी अधिकारीले अनुगमन गरेका छन्। मुख्यसचिव लोकदर्शन रेग्मी, प्रधान सेनापति पूर्णचन्द्र थापा, नेपाल प्रहरीका महानिरीक्षक ठाकुरप्रसाद ज्ञवाली, सशस्त्र प्रहरी बल नेपालका महानिरीक्षक शैलेन्द्र खनाललगायत अनुगमनमा पुगेका थिए।
उनीहरूसामु महासेनानी डा. मल्लले आइसोलेसन वार्ड र सेनाले गरेको अन्य तयारीका बारेमा ‘बिफ्रिङ’ गरेका थिए।
उक्त अवसरमा मुख्यसचिव रेग्मीले सेनाको तयारीप्रति सन्तुष्टि व्यक्त गर्दै धन्यवाद दिए। सेनाको तयारीको अवलोकनपछि उक्त टोली सशस्त्र प्रहरीको बलम्बुस्थित अस्पतालको अनुगमनका लागि गएको थियो। अशोक घिमिरे/रासस
महामारीबाट २०० भन्दा बढी मुलुक प्रत्यक्ष प्रभावित भएका छन्। विश्वभरका साढे सात लाख भन्दा बढी नागरिक कोरोना भाइरस सङ्क्रमित भइसकेका छन्। कोरोनाका कारण ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या झण्डै ३८ हजार पुगिसकेको छ।
विभिन्न मुलुकले कोभिड–१९ लाई नियन्त्रणमा लिन विविध कदमहरू चालेका छन्। तथापि कोरोना नियन्त्रणमा आउन सकेको छैन। अझ फैलँदो अवस्थामा देखिएको छ। नेपालमा पनि कोरोनाको सङ्क्रमण फैलन नपाओस् भनेर सरकारले विभिन्न कदम चालेको छ। सरकारले अत्यावश्यक काममा बाहेक घरबाहिर निस्कन प्रतिबन्ध लगाएको छ।
कोरोनाको सङ्क्रमणलाई फैलन नदिन सरकारले सम्पूर्ण हरसम्भव प्रयास गरेको छ। सङ्क्रमण फैलिहाले नियन्त्रणमा लिन र सङ्क्रिमतको यथाशक्य चाँडो उपचार गर्न पनि भरपर्दो प्रवन्ध मिलाएको छ। सरकारले कोरोना सङ्क्रमितको उपचारका लागि काठमाडौंका विभिन्न अस्पताललाई ‘हव’ अस्पतालका रूपमा तोकेको छ। राज्यका विभिन्न निकायले पनि सरकारको प्रयासमा ‘होस्टेमा हैँसे’ गर्दै अग्रसरता देखाइआएका छन्।
सरकारले सशस्त्र प्रहरी बलको बलम्बुस्थित अस्पताललाई ‘डेडिकेटेड’ अस्पतालका रूपमा घोषणा गरिसकेको छ। नेपाली सेनाले पनि कोरोना सङ्क्रमितको उपचारका लागि हाइकेयरसहितको ‘आइसोलेसन’ वार्ड निर्माण गरेको छ। छाउनीस्थित वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल परिसरभित्र सेनाले कोरोना भाइरसका बिरामीको उपचार गर्न उक्त व्यवस्था गरेको हो।
साधारण अवस्थामा ओपीडी सेवा सञ्चालन गर्ने तयारीका साथ ‘जीओपीडी’ कम्पलेक्स बनाइएको भए पनि सेनाले विश्वव्यापी महामारीको रूप धारण गरेको यो प्रकोपको चपेटामा परेकाको उपचार गर्न ‘आइसोलेसन’ वार्डका रूपमा यसलाई प्रयोगमा ल्याएको हो।
नवनिर्मित कम्प्लेक्समा ३० शय्याको हाइकेयरसहित कम्तीमा १०० शय्याको आइसोलेसन तयारी अवस्थामा राखिएको महासेनानी डा. श्रीजन मल्लले जानकारी दिए। दुई वटा युनिटमा १५/१५ शय्याका दरले ३० शय्याको हाइकेयर युनिट राख्ने तयारी गरिएको छ।
आइसोलेनस कक्ष निर्माणको सम्पूर्ण तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको छ। यसको करीब ९० प्रतिशत निर्माण सम्पन्न भइसकेको छ। आइसोलेसन वार्डमा बिरामीसँग कमभन्दा कम भेट हुने गरी शय्याको व्यवस्थापन गरिएको छ। वार्डलाई तीन भागमा विभाजन गरिएको छ। पहिलो क्षेत्रमा कोरोनाका सम्भावित बिरामीलाई क्वारेन्टाइनमा राखिने छ।
बिरामीको नमूना परीक्षण भएर कोरोना सङ्क्रमितको पुष्टि नभएसम्मका लागि सो क्षेत्रमा राखिने छ। कोरोना सङ्क्रमित पुष्टि भइसकेपछि बिरामीलाई दोस्रो क्षेत्रमा राखिने छ। कुनै सङ्क्रमितलाई हाइकेयरको आवश्यकता भएमा मात्र ३० शय्याको हाइकेयर युनिटमा राखिने छ। सिकिस्त बिरामीलाई अक्सिजनसहित चिकित्सकको निगरानीमा राखिने छ।
बिरामीलाई खाना खान छुट्टै प्रबन्ध
कोरोनाको आशङ्का गरिएका, पुष्टि भइसकेका बिरामीको एकै चोटि भेटघाट नहुने गरी शय्याको व्यवस्था गरिएको छ। बिरामीलाई खाना खान पनि छुट्टै प्रबन्ध गरिएको छ। बिरामीसँग कम भन्दा कम भेटघाट होस् भनेर सतर्कता अपनाइएको छ। बिरामीहरू खानाका लागि एउटा ढोकाबाट प्रवेश गर्ने र अर्को ढोकाबाट निस्कने व्यवस्था मिलाइएको छ।
एक साताभित्र २० शय्याको आईसीयू
सेनाले कोरोना सङ्क्रमितको उपचार गर्न २० शय्याको सघन उपचार कक्ष (आईसीयू) निर्माण गर्दैछ। सैनिक अस्पताल परिसरमा रहेको एक भवनमा आईसीयू निर्माण गर्ने तयारी गरिएको छ। सरकारले नेपाली सेनालाई कोरोनाका बिरामीको उपचारका लागि २० शय्याको आईसीयू निर्माण गर्न निर्देशन दिएको थियो।
सैनिक प्रवक्ता विज्ञानदेव पाण्डेले आईसीयू निर्माणका लागि दुई दिनअघि टेण्डर भइसकेको जानकारी दिए। एक साताभित्र उक्त क्षमताको आईसीयू निर्माण गरिने उनको भनाइ छ। आईसीयूका लागि आवश्यक उपकरणको बन्दोबस्त भइसकेको छ। आईसीयू निर्माण गर्न सरकारले सेनालाई १० करोड रूपैयाँ उपलब्ध गराइसकेको छ। त्यस्तै, सेनाको आन्तरिक स्रोतबाट सात करोड थप गरेर आईसीयू निर्माण गरिनेछ।
उच्च अधिकारीद्वारा अनुगमन
सेनाले निर्माण गरेको आइसोलेसन वार्डको आज उच्च सरकारी अधिकारीले अनुगमन गरेका छन्। मुख्यसचिव लोकदर्शन रेग्मी, प्रधान सेनापति पूर्णचन्द्र थापा, नेपाल प्रहरीका महानिरीक्षक ठाकुरप्रसाद ज्ञवाली, सशस्त्र प्रहरी बल नेपालका महानिरीक्षक शैलेन्द्र खनाललगायत अनुगमनमा पुगेका थिए।
उनीहरूसामु महासेनानी डा. मल्लले आइसोलेसन वार्ड र सेनाले गरेको अन्य तयारीका बारेमा ‘बिफ्रिङ’ गरेका थिए।
उक्त अवसरमा मुख्यसचिव रेग्मीले सेनाको तयारीप्रति सन्तुष्टि व्यक्त गर्दै धन्यवाद दिए। सेनाको तयारीको अवलोकनपछि उक्त टोली सशस्त्र प्रहरीको बलम्बुस्थित अस्पतालको अनुगमनका लागि गएको थियो। अशोक घिमिरे/रासस